Pljevaljske novine web portal
Povezane vijesti
Raniji ministar poljoprivrede Petar Ivanović „tvorac“ je Zakona o kooperativama koji je imovinu i zemljište ZZ pretvorio u „ničiju zemlju“. Tom imovinom raspolažu „vješti“ ljudi koji svoje lične namjere pokrivaju formalno-pravnim odlukama organa kooperative, što su pokazala dešavanja u praksi na primjeru agrokooperative „Doganje“, tvrde kooperanti-radnici “Doganja” Milisav Laketić, Vesna Vojinović, Radoje Knežević, Dragan Lončar i Ljubisav Pavlović koji tri godine od državnih institucija traže da im se “omogući pravo na rad i zaustavi bezakonje većinskih kooperanata-penzionera i direktora fime”.
Zadružna imovina data je na korišćenje kooperantima, a u katarstru nepokretnosti evidentirana je kao vlasništvo zadruga ili agrokooperativa. Zakon o kooperativama propisuje da „Zadruge osnovane do stupanja na snagu ovog zakona koje su koristile nepokretnu imovinu, na osnovu odluke nadležnih organa, dužne su da podnesu zahtjev tim organima za nastavak korišćenja te imovine, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.Ukoliko su odluke o davanju imovine na korišćenje donijeli organi koji su prestali sa radom, zahtjev za korišćenje te imovine podnosi se Ministarstvu.“ Zadruge koje se preregistruju i “usklade” svoje poslovanje sa Zakonom o kooperativama “imaju pravo prioriteta na dodjelu te imovine na dalje korišćenje”. To dalje korišćenje je odlukom dražvnog organa, odnosno državne Komisije za izlaganje, koja je radila za potrebe stvaranja Katastra nepokretnosti tokom 2018. godine, postala imovina kooperativa koje su pravna lica upisana u Centralni registar privrednih subjakata (CRPS). Tako je imovina pripala pravnom licu koje nema vlasnika, a ima korisnika te imovine, koji može biti bilo ko, odnosno svako ko podnese zahtjev za prijem, ukoliko ga prime u ”krug odabranih”. Novi Zakon je propisao da “Imovina iz ZZ i sredstva koja su zadruge stekle na drugi način ne mogu se pretvarati u uloge članova kooperative, niti na bilo koji način stavljati u nezadružnu funkciju”. Ulozi članova kooperative čine osnovni kapital kooperative, te zemljoradnička zadruga „Doganje“ ima vlasničke uloge u vrijednosti od 20.000 evra, koje su prepisani na udjele kooperanata. Prema knjigovostvenoj vrijednosti “Doganje” raspolaže sa 150 ha zemljišta i drugom imovinom vrijednom ukupno 300.000 evra, dok je samo 13 ha njihove imovine na Servanovcu (Pljevaljskom polju) po tržišnim cijenama po kojim je Rudnik uglja kupovao tu zemlju blizu milion evra. Od sredine decembra 2012. godine do kraja septembra 2015. godine u Upravi za nekretnine za ZZ “Doganje” evidentirana su 42 kupoprodajna ugovora za zemljište.
Od 2016.godine agrokooperativa „Doganje” ima 7 zaposlenih i nema organizovanog procesa proizvodnje već tri godine. Od 2015. godine počela su podnošenja krivičnih prijava za nezakonito poslovanje protiv direktora firme od strane kooperanta-radnika. Već dvije godine, nakon podnošenja prijava na sve relevantne državne adrese, predmet Doganja je na stolu Specijalnog državnog tužilaštva. U Doganjama je potrošeno preko 1,2 miliona evra, a kako se očekivala naplata još jednog miliona po istom osnovu došlo je do izbora novog direktora i “sukoba” između kooperanata-penzionera, koji imaju većinu i kooperanata-radnika, koji podnose krivične prijave i tvrde da je u pitanju organiozovana kriminalna grupa koja je firmu blokirala na preko 420.000 evra. Radnici kooperanti tvrde da su protivzakonito odlukom direktora podjeljeni stambeni krediti u visini 384.151 evra, a da nisu potpisani ugovori o tome po kome su dužni da kredite beskamatno vrate firmi. Preko javnog izvršitelja hoće da stambene kredite naplate kao potraživanja iz radnog odnosa za kooperante koji su odavno u penziji ili su (dvoje) zaposleni u drugim firmama. Tako smo došli do apsurdne situacije, da bez procesa proizvodnje I bilo kakvih prihoda po tom osnovu Skupština kooperanata odlučuje da podijeli stambene kredite I u tu svrhu vrši rasprodaju imovine zadruge, pri čemu većina kooperanata-penzionera tako sebi isplaćuje dva puta stmbeni kredit, kažu radnici kooperanti Doganja. Doganje su osnovane 1994. godine transformacijom giganta PTK Pljevaljskog trgovinskog kombinata, a imale su 30 zaposlenih. Svi zaposleni te godine postali su zadrugari i zavisno od visine staža i radnog mjesta stekli su zadružne uloge od 300 do 2000 evra, koji su nastali pretvaranjem dugovanja radnicima po osnovu toplog obroka i to je računato kao novčana uplata.
Zbog blokade žiro-računa Kooperative „Doganje“ na iznos od 420.000 evra po osnovu potraživanja iz radnog odnosa radnici Kooperative podnijeli su krivične prijave protiv direktora Zorana Šiljka, za koga tvrde da je „izvršio krivično dijelo falsifikovanja i zlupotrebe službenog položaja, zbog pribavljanja protiv pravne koristi na račun imovine firme licima koja sada nisu u radnom odnosu“ kao i da je 28. juna 2017. godine sam sebi dodijelio stambeni kredit u iznosu od 42.500 evra na teret “Doganja”.
U kancelariji javne izvršiteljke Snežane Begović rečeno nam je da je na osnovu ovjerene izjave direktora koje su potpisane kod notara Anđelka Miloševića u Podgorici, izvršena blokada žiro računa Kooperative po osnovu potraživanja iz radnog odnosa.
– Takvim postupkom direktor je zloupotrebio službeni položaj i oštetio Koooperativu za isti iznos jer je potraživanja po osnovu stambenih kredita falsifikovao u potraživanja po osnovu radnog odnosa. I stambene kredite dodijelio penzionerima i za dva lica koja nikada nisu radila u „Doganjama“. Pozivamo Osnovno i Specijalno tužilaštvo da ispitaju dešavanja u Kooperativi. Mi nemamo proizvodnju tri godine, niti imamo sredstava u stambenom fondu. Protivzakonitim odlukama Skupštine planirana je isplata stambenih kredita u iznosu preko 332 000 evra za 11 kooperanata upravljača, na teret imovine firme. Mi znamo da niko od tih lica nema potraživanja iz radnih odnosa, niti po osnovu ličnih dohodaka. Urađeno je falsifikovanje odluke Skupštine i potraživanja po osnovu stambenih kredita pretvorena su u potraživanja po radnom osnovu kako bi imali prioritet u naplati, kažu kooperanti- radnici „Doganja“.
Javna izvršiteljka Snežana Begović kazala je u 2018. godini da potraživanje na ime glavnog duga “Doganja” iznosi 318.738,85 evra za 13 predmeta izvršenja.
– Izvršenje je određeno na osnovu vjerodostojne isprave – ovjerene izjave izvršnog dužnika (čl. 25, stav2, tačka 7, ZIO) kojom ovlašćuje banku da sa njegovog transakcionog računa izvrši prenos novčanih sredstava na račun izvršnog povjerioca. Ovakva izjava je mogla biti ovjerena i u opštini. Po zvaničnoj dokumentaciji se ne vidi karakter tih sredstava (da li su zarade ili nešto drugo), niti je to od značaja sa aspekta izvršnog postupka. Sva ta izvršenja su određena na osnovu zakonom propisane vjerodostojne izjave a da li su ta potraživanja nastala i kako, nije predmet izvršnog postupka, niti to izvršitelj smije da cijeni, odgovorila je Begovićeva.
Na pitanje da li ima komentar na tvrdnje radnika da je zloupotrebio službeni položaj, falsifikovao dokumentaciju i da li će se raditi pogon mini sirare, Zoran Šiljak je odgovorio da nema komentar na tvrdnje radnika i da postoje nadležni organi kojima radnici mogu da se obrate, a ukoliko su nezadovoljni „pravac sudu“.
Da li se može reći da je poljoprivreda strateška grana razvoja države ako su van kontrole i neiskorišćene ogromne površine poljoprivrednog zemljišta koje treba “da rade po demokratskom principu” kako nalaže Zakon o kooperativama a zemljište se prodaje u bescjenje?
Zakon o kooperativama propisuje da se imovina koju su imale i stekle bivše ZZ “ne može se pretvarati u uloge članova kooperative, niti na bilo koji način stavljati u nezadružnu funkciju”, što bi značilo da je podjela stambenih kredita u “Doganjama”, na teret imovine zadruge, kršenje zakona. To se istražuje u Specijalnom državnom tužilaštvu a prodaja zemljišta “Doganja” se vrši preko javnih izvršitelja.
Kooperanti – radnici Doganja: “svi nekako izvuku na rečenicu – ne ulazimo u tačnost podataka”
Sedam radnika Kooperative „Doganje“, kažu da su zbog nereagovanja nadležnih organa i tužilaštva na višegodišnje probleme i zloupotrebe na koje su ukazivali i dostavljali resornim ministarstvima, inspekcijama i Specijalnom tužilaštvu, počeli da vjeruje u istinost riječi njihovog direktora Šiljka, koji im već tri godine govori da „ima veze u svim institucijama“ i da „vi možete tužiti samo da mi naplatimo“. Kooperant- radnik Vesna Vojinović kaže da preregistracija zadruge nije urađena u skladu sa zakonom, urađena je bez ugovora sa kooperanitima, te je izvršena samo preregistracija pravnog lica u kooperativuu.“ Pisali smo krivičnu prijavu za NN lica iz CRPS zbog prijema takve dokumentacije” i dobili odgovor da “ne ulaze u tačnost podataka”, te Vojinovć zaključuje da se “svi nekako izvuku na rečenicu – ne ulazimo u tačnost podataka”.
Zakon o koopertivama nalaže da kooperativa prestaje sa radom “ukoliko ne obavlja registrovanu djelatnost duže od dvije godine neprekidno, ili okončanjem stečajnog postupka, ukoliko ne postoje uslovi za nastavak rada kooperative i u drugim slučajevima utvrđenim zakonom”. U slučaju kada “Imovina kooperative koja je nakon završenog stečajnog postupka preostala poslije namirenja povjerilaca i povraćaja uloga članovima kooperative postaje svojina lokalne samouprave na čijoj teritoriji je bilo sjedište te kooperative” propisuje Zakon o kooperativama a do toga u praksi nikada nije došlo, niti je ikada i jedna lokalna samouprava pokazala zainteresovanost za dešavanja u bivšim zemljoradničkim zadrugama odnosno kooperativama. Pri čemu opština ima zakonsku mogućnost da takvu zadružnu imovinu “može davati na korišćenje novoformiranim kooperativama, radi daljeg podsticanja razvoja kooperativa.”
Novčanom kaznom u iznosu od 500 eura do 2.000 eura kazniće se za prekršaj pravno lice – kooperativa ukoliko ne obrazuje rezervni fond u visini 10 odsto upisanog osnovnog kapitala, što u praksi nije osnovano niti je kažnjeno .
Član 5. Zakona o koooperativa u Crnoj Gori, koji se odnosi samo na poljoprivredne, kaže da “kooperativa uživa posebnu zaštitu države i jedinica lokalne samouprave u obavljanju njene pretežne djelatnosti. Posebna zaštita ogleda se u mjerama agrarne i ekonomske politike, poreske politike, davanja olakšica i mogućnosti osnivanja posebnih fondova (fondacija) za razvoj kooperativa od strane jedinica lokalne samouprave i/ili države”. Zakon predviđa minimum od pet fizičkih lica za osnivanje zadruga, a minimalni osnivački ulog iznosi 200€. Članstvo u savezima je dobrovoljno, a poslovanje zadruga je djelimično izolovano, budući da zadruga ne može biti osnivač, niti član drugog pravnog lica.
Rasprodaja zemljoradničkih zadruga
Tako je 12.aprila 2007. godine Osnovni sud u Pljevljima, po rješenju sudije Zorice Novaković, zbog nevraćenog kredita od 20.000 evra, nakon održanog ročišta za prodaju nepokretnosti neposrednom pogodbom, prodao 764.078m2 zemljišta ZZ “Boljanići” Krstu Kuljači iz Budve, za 63.810 evra, što iznosi oko 0,12 evra po m2. 3/10, transakcije Posle kupovine zemljišta između Kuljače i Saše Radunovića došlo je do transakcija, pa radunović posjeduje 6/10 kupljenog zemljišta a imaju zajedničko zemljište 12,41 ha i u Tvrdakovićima.
Zadruge “Eko Vrulja “ i “Kooperativa Klanica” prodate su iz stečaja. Stečajni upravnik Radojica Grba prodao je Dejanu Mrdaku i Miloju Markoviću (sada je u evidenciji Bogdan Marković), 26.6.2012. godine, imovinu Eko Vrulje oko 104 ha za 305.001 evra, što dođe manje od 30 centi po m2. Od tada na prostoru Eko Vrulje zasađeno je preko 4000 stabala jabuka. U 2018. godini za izgradnju puta Vrulja –Bijelo Polje država je oduzela dio zemljišta i za ono što je prodala po 30 centi plaćala je naknadu po 12 evra po kvadratu, bez zasada, ograda, što dokazuje po kom bescenju je prodata zadružna imovina.
Novi vlasnici bivših ZZ tužili desetine pljevaljskih poljoprivrednika tražeći zadružnu zemlju
Kupoprodajni ugovor, 25. maja 2017. godine, vrijedan 501.000 evra za 535 ha zemljišta “Eko Vrulje” potpisali su stečajni sudija Milovan Ćulafić i Aleksandar Ražnatović, izvršni direktor DOO “Montepol grupa”. Stečajni upravnik Milovan Ćulafić, rekao je za Pljevaljske novine da je prodata sva imovina ZZ “Klanice”, stečajni postupak obustavljen, a povjerioci namireni u okviru raspoloživih sredstava. Za ZZ “Bobovo” u stečaju (koja ima preko 111 ha zemljišta) Ćulafić kaže da imaju sporova nakon katastarskog izlaganja i upisa imovine u katastar nepokretnosti. Po saznanjima Pljevaljskih novina imovina je upisana na Bobovo i sledi najvjerovatnije prodaja kao i ostalih zadruga.
U CRPS kao vlasnici bivše “Klanice” evidentirana su tri Poljaka, koji su u martu 2017.godine registrovali firmu za mješovitu poljoprivrednu proizvodnju DOO “Montepol grupa”, koja ima jednog zaposlenog – direktora Aleksandra Ražnatovića, i još uvijek nisu započeli bilo kakvu proizvodnju ali je posječena značajna količina šume, po riječima bivših radnika.
Kako su skoro dvije godine iz Ministarstva poljoprivrede ignorisali pitanja Pljevaljskih novina na temu stanja u bivšim zemljoradničkim zadrugama a sadašnjim agrokooperativama u Crnoj Gori, čitaocima dajemo samo djeliće priče na nivou naše opštine.
Drugi dio price – Zemljoradničke zadruge resurs države na poklon pojedincima
V.M.
Priča je nastala u okviru projekta „Unapređivanje praksi lokalnih medija u borbi proti korupcije i organizovanog kriminala“ koji sprovodi Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM). Projekat je dijelom finansirala Ambasada SAD u Podgorici. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su ovdje izneseni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Stejt dipartmenta/Vlade SAD. 
