Grupa ekoloških organizacija izražava duboku zabrinutost povodom najava premijera Milojka Spajića i njegove Vlade o izgradnji hidroelektrana na rijeci Ćehotini. Ovaj plan je nastavak prakse nestrateškog i neodrživog planiranja sektora energetike, te nosi sa sobom značajne rizike sa socijalnog, ekonomskog i ekološkog aspekta.
Važno je istaći da planirani projekti nijesu u skladu sa postojećim strateškim i planskim dokumentima. Predstavljeni plan za izgradnju hidroelektrana je u suprotnosti sa projekcijama namjene ove rijeke kako kroz nacrt Prostornog plana Crne Gore, tako i sa nacrtom PUP-a Pljevalja. Oba planska dokumenta predviđaju zaštitu ove rijeke u cijelom toku kao Parka prirode, te je projektuju kao potencijalno Emerald područje, odnosno dio regionalne ekološke mreže od međunardnog značaja u skladu sa Bernskom konvencijom, a koje je Crna Gora potpisnica. Podsjećamo i na tekući postupak proglašenja gornjeg toka ove rijeke zaštićenim područjem na teritoriji opštine Pljevlja i opštine Bijelo Polje. Planirana izgradnja hidroelektrana na ovom području stavlja u rizik floru i faunu ovog područja.
Rijeka Ćehotina je u Crnoj Gori pa i u regionu jedna od najpogodnijih rijeka za opstanak salmonidnih vrsta riba, među kojima je i riba mladica (Hucho hucho). Prema IUCN Crvenoj listi, mladica je klasifikovana kao ugrožena vrsta, što ukazuje na visok rizik od izumiranja u divljini. Mladica je endemska vrsta Dunavskog sliva u Evropi, gdje preostalu populaciju primarno ugrožava izgradnja brana, što rezultira fragmentacijom staništa i prekid longitudinalnog kontinuiteta rijeka, odsijecajući ribe od njihovih prirodnih mrestilišta. Upravo planirana gradnja hidroelektrana bi dovela do trajnog izumiranja ove riblje vrste u rijeci Ćehotini.
U prethodnim decenijama, nemilice i stihijski su eksploatisana prirodna bogatstva ove najsjevernije crnogorske opštine. Pljevljaci su dobili degradiranu životnu sredinu, zagađen vazduh, kontaminirano zemljište, opustošene šume, dok se upravo kao nastavak te prakse planira građanima uzeti i Rijeka Ćehotina, koja je symbol ovog grada.
Pozivamo Vladu Crne Gore da odmah stavi na čekanje sve planove za izgradnju hidroelektrana na Ćehotini, a i na drugim rijekama, kao i da ne ulazi u partnerstva sa bilo kojim energetskim gigantima iz Evrope i svijeta, dok ne izradi Nacionalnu energetsku politiku do 2040. godine, i ne izradi i ne usvoji Nacionalni energetski i klimatski plan kao krovna strateška dokumenta u polju energetike. Sve suprotno od ovoga, govori o nezbiljnom pristupu Vlade u planiranju energetskog sektora kao jedne najznačajnije privredne grane u Crnoj Gori. Ovakav pristup može izazvati dalekosežne ekološke i socijalne posledice, kao i veliki otpor i nepovjerenje javnosti. Zato na kraju želimo poslati jasnu poruku kreatorima plana o izgradnji hidroelektrana na rijeci Ćehotini, da ćemo sa gradjanima pružiti otpor da bi je zaštitili od ovakvih planova, naravno, u skladu sa zakonima i Ustavnim pravom države Crne Gore.
Ovo saopštenje potpisiju dolje navedene organizacije:
NVO “Da zaživi selo” – Pljevlja
NVO “Eko-tim” – Podgorica
NVO “Viva Vita” – Pljevlja
NVO “Legalis” – Pljevlja
NVO “Euro most” – Bijelo Polje
SRK “Lipljen” – Pljevlja
NVO “Društvo mladih ekologa” – Nikšić
NVO “KOD” – Podgorica
NVO “Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore” – Podgorica
NVO “Crnogorsko društvo ekologa” – Podgorica
NVO “Udruženje korisnika ribljeg fonda Crne Gore”
Koalicija za održivi razvoj (KOR) – Žabljak
Udruženje “Ozelenimo” – Podgorica