Pljevaljske novine web portal
Povezane vijesti
Na obronku površinskog kopa Rudnika uglja Potrlica, gdje se vrši eksploatacija uglja, otkriveno je neolitsko naselje iz perioda šest hiljada godina prije nove ere.
Nakon petnaestak dana istraživanja znamo da se radi o izvanrednom lokalitetu. Do sada znamo da je riječ o neolitskom naselju koje je postojalo 5,5 do 6 hiljada godina prije nove ere. Ovakvih lokaliteta u Crnoj Gori, skoro da nemamo, ima samo jedan kod Berana, ali je to naselje mnogo manje. Potrebno je zaštiti lokalitet, barem dok se ne izvrše veća arheološka istraživanja, jer je naselje zahvatalo veliku površinu od nekoliko hektara, a dužine nekoliko stotina metara. Međutim, dobar dio ovog lokaliteta je već uništen, pa ćemo probati da spasemo ovo što možemo, bar mali dio koji je ostao – rekao je Nikola Borovinić, arheolog iz Centra za konzervaciju i arheologiju.
Radi se o naselju iz starijeg neolita, sa kućama nekada do pola ukopanim u zemlju, od kolja i granja, obloženim lepom. Naselje je bilo veliko sa mnogo kuća.
Pronađeno je mnogo keramičkih fragmenata posuda različite namjene, par kamenih sjekira i strelica od kremena, tu su životinjske kosti, uglavnom malih lovnih životinja. Kulturni sloj sa nalazi na dubini od pola metra, a debljina sloja je četrdesetak centimetara. Uzeti su i nalazi za određivanje starosti metodom C14 ugljenika, kako bi se naselje datiralo preciznije.
Nakon što konzerviraju i ispitaju nalaze i materijal Centar će ih vratiti i predati na čuvanje Zavičajnom muzeju Pljevlja kojem pripadaju.
– To su sami počeci potpuno drugačijeg načina života i organizacije u praistoriji, vrijeme kada su ljudi počeli da se duže zadržavaju na jednom mjestu. Tada počinje zemljoradnja, izrada keramičkih posuda, počinje stočarstvo. Prelazi se sa lovačko – sakupljačkog života na sedelački život, naravno za to im je jedna od osnovnih potreba bila voda, pa su se nastanjivali, kao i ovde, kraj vode – obašnjava Borovinić.
Borovinić kaže da bi konzervacija i predstavljanje nalaza mogli da pomognu turističkoj prezentaciji Pljevalja.
– Ovo su zaštitna istraživanja, zapravo ona imaju preventivni karakter. Rudnički bager je prilikom rada zakačio ovo naselje i potom je uočeno veliko prisustvo keramičkih fragmenata, što je javljeno lokalnom Zavičajnom muzeju. Nakon istaživanja znaćemo detaljnije o kakvom se naselju radi i imaćemo predlog mjera i aktivnosti koje treba da se vrše na lokalitetu. – ističe Borovinić. Na pitanje kako se može sačuvti novootkriveno naselje s obzirom da se nalazi u dijelu lokaliteta planiranog za eksploataciju, u koji je Rudnik uglja uložio desetine miliona evra za izmještanje Ćehotine, Borovinić nije imao odgovor, osim da će njihov predlog biti da se vrše obimnija, dugotrajnija istraživanja sa mnogo više arheologa, čak da se napravi rekonstrukcija naselja
Stručnjaci Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore sa Cetinja vršili su istraživanja neolitskog naselja u Doganjama, na obodu sadašnjeg rudničkog kopa. Istraživanja su vršena od 25. juna do 10. jula, a na tom dijelu kopa radovi nisu izvođeni. Učestvovalo je šest članova stručnog tima i 10 pomoćnih radnika.
M. T. Tekst objavljen u PV novinama
