Pljevaljske novine web portal
Povezane vijesti
Vjernici Srpske pravoslavne crkve proslaviće hamovnu slavu crkve Svetog Dimitrija u petak 8. novembra u Vrulji. Svetu arhijerejsku liturgiju, u 9 sati, služiće episkop Eparhije mileševske vladika Atanasije, sa sveštenstvom.
Nakon litijije i lomljenja slavskog kolača, uslediće trpeza ljubavi, koju su pripremili kumovi ovogodišnje slave porodica Gorčila Bujišića.
Praznik Svetog velikomučenika Dimitrija, koji se u narodu naziva i Mitrovdan, proslavlja žitje mudrog, hrabrog, lijepog i bogatog mladog Dimitrija, koga car Maksimijan postavi za carskog namjesnika vascijele solunske oblasti, posebno mu naredivši da u tom dijelu carstva pobije sve hrišćane.
Biješe to doba mnogobožačkih careva i progona Crkve Hristove. Prijatelj cara Maksimijana, car Dioklecijan, 303. godine naredio je rušenje crkava i spaljivanje svetih knjiga, lišavanje hrišćana građanskih prava, službe, časti, zaštite zakona, a oslobođeni robovi gubili bi slobodu ukoliko bi i dalje ispovedali Gospoda Hrista. Drugim carskim ukazom vrgnuti su u tamnicu ne samo vjernici već i sveštenoslužitelji, a trećim su hrišćani podvrgavani najstrašnijim mučenjima ukoliko bi odbili da prinesu žrtve idolima. No videći da je svaka kap mučeničke krvi blagosloveno sjeme za hiljade novih hrišćana, car Dioklecijan naredi da otpočne veliko ili opšte gonjenje hrišćana po čitavom carstvu. Taj strašni pogrom započe spaljivanjem dvadeset hiljada hrišćana u gradu Nikomidiji, i to na prvi dan Vaskrsa. Ali blagočestivi Dimitrije ispred carskih postavi Božje zapovesti. Ljubio je Gospoda Boga svoga svim srcem svojim, i svom dušom svojom, i svom mišlju svojom, i svom snagom svojom, a bližnjega svoga kao samoga sebe. Želeći da ispuni prije svega ove dvije najveće Božje zapovesti, mladi Dimitrije, odmah po povratku iz carske prestonice, poče ne samo javno ispovijedati Gospoda našega nego i narod svoj odvraćati od mnogobožačkih zabluda, vodeći ga tako od pogibli ka spasenju. Ljubavlju posijana riječ Božja pala je na plodno tle, pa se narod solunske oblasti poče u veoma velikom broju krštavati. Takva plamena ljubav u doba bezbožnih careva plaćala se krvlju. Zato, očekujući stradanje, sveti Dimitrije sve svoje ogromno bogatstvo i imanje predade vernom sluzi Lupu, zamolivši ga da to što pre razdeli siromašnima, dok se on sam pripremao da dočeka cara Maksimijana. Jer, pri povratku sa jednog od svojih mnogobrojnih ratnih pohoda, car naumi da svrati u Solun i da provjeri da li je njegov namesnik Dimitrije zaista hrišćanin. Dimitrije dočeka cara sa svim dužnim počastima. Ali istovremeno ovaj blagočestivi mladić ne samo da potvrdi careve sumnje nego, hrabrošću Hristovog vojnika, pokuša da i samog cara urazumi, znajući da smo svi čeda Božja i da Gospod naš ne želi da iko pogine već da svi dođu u poznanje istine.
No, zaslepljen vlastoljubljem i mnogim drugim demonskim porocima, car naredi da svetitelja vrgnu u tamnicu dok ne smisli kaznu dostojnu njegovog visokog položaja. Jer, on u svojoj gordosti mišljaše da može uplašiti vojnika Cara Nebeskog, i ne sluteći da ljubav izgoni svaki strah. U osvit dvadeset i šestog oktobra po starom, odnosno osmog novembra po novom kalendaru, godine 306, carski vojnici pohitaše u tamnicu. Tamo zatekoše svetitelja na molitvi i izbodoše ga kopljima. Tako se sveti Dimitrije preseli u vječne nebeske dvore.
Kao da ugodnik Božji vjekovima poručuje kako je moć zemnih careva prolazna i ništavna, a samo svemoć Cara Nebeskoga večna i veličanstvena. Ime svetog velikomučenika Dimitrija najviše se vezuje za rodni Solun, grad njegovog mučeničkog podviga. To je molitveno stecište hrišćana koji kroz vjekove hrle sa svih strana da se poklone svetim čudotvornim moštima. Grčki pravoslavci, slave ga kao zaštitnika grada Soluna, pa ga nazivaju i Solunski, Mirotočivi. Smatra se da su gradovi u Srbiji, Kosovska Mitrovica i Sremska Mitrovica dobili ime po svetom Dimitriju Solunskom Mirotočivom.
Po narodnom vjerovanju smatra se da vedar dan najavljuje mrazeve i suvu zimu, a oblačan dan najavljuje obilne padavine tokom zime. Ukoliko na Mitrovdan ovce leže ispruženih nogu, smatra se da će zima biti oštra, a ukoliko leže podvijenih nogu, zima će biti blaga. Mitrovdan je u našem narodu svakako najpoznatiji po rastajanju hajdučkih družina i njihovo smeštanje kod jataka, da bi prezimili i u ponovo se sastali na proljeće za Đurđrvdan, da nastave borbu protiv Turaka – „Đurđev danak, hajdučki sastanak, Mitrovdanak, hajdučki rastanak“.
