Pljevaljske novine web portal
Povezane vijesti
Slavna pljevaljska Gimnazija, luča znanja i rasadnik talenata, u vrijeme proslave 119. rođendana, dobila je na poklon „kukavičje jaje“ upakovano u gest plemenitosti i brige za “siromašan bibliotečki fond “. Možda kultura ponašanja nalaže zahvalnost darodavcu, pa čak i kada namjera nije dobra, ali ovoga puta izgledalo je kao da se poklonom pokušava uniziti napor i trud generacija kojima smo vječno zahvalni za bastion znanja u našem gradu.
Istorijsko nasleđe pljevaljske Gimnazije ne može biti prekrajano, niti zaboravljeno u bilo kojoj prilici, jer je ona iznikla iz vremena gotovo petovjekovnog mraka, okupacije i nametanja tuđih običaja. Ne može se zaboraljati da su osnivači naše Gimnazije bili Ministarstvo inostranih dela Kraljevine Srbije, Raško-prizrenska mitroplija i Srpska pravoslavna crkveno-školska opština u Pljevljima, na čije ime je izdata dozvola za otvaranje. Uručenjem knjiga koje propagiraju početak srpske okupacije u Ustanovi koja je nastala trudom Srba koji su živjeli na današnjem prostoru je drskost i uvreda za sve potomke. Podsjetimo da prema poslednjem popisu u našoj opštini živi 57,07 odsto Srba i 24,34 odsto Crnogoraca. S obzirom na to, ovakav čin ne doprinosi aktivnosti promocije obrazovanja i očuvanja kulturnog i istorijskog nasleđa ni srpske ni crnogorske istorije.
Ustav Crne Gore zabranjuje diskriminiaciju, što znači da se ne može kršiti pravo na identitet, pravo na njegovanje sopstvene kulture i tradcije. Upravo svoj identitet, kulturu i tradiciju imaji Srbi u Pljevljima, a dio toga prestavlja i osnivanje Srpske gimnazije u Pljjevljima, te se u ovoj ustanovi nikako ne može govoriti početku “srpske okupacije u Crnoj Gori”. 
Istoričar Slobodan Radović ocjenjuje da podjela “Pobjedinih” istorijskih izdanja pljevaljskim školama predstavlja eklatantan primjer provokacije većinskog srpskog naroda, ali i svih onih kojima je istorija „učiteljica života“, a ne „partijska sluškinja“.
– Favorizovanje Živka Andrijaševića, nekadašnjeg savjetnika Mila Đukanovića i osobe koja je, po mnogima, glavni i (ne)odgovorni urednik antiustavnog i anticivilizacijskog Zakona o slobodi vjeroispovijesti – tog sramnog slova koje je dovelo Crnu Goru na ivicu građanskih sukoba, više je nego očekivano. Riječ je o jednom od utemeljivača narativa o permanentnoj velikosrpskoj okupaciji Crne Gore, antinaučnoj mantri koja je, prosto, okupirala savremenu crnogorsku istoriografiju. Stoga, više je nego razumljivo zašto je ova akcija pretvorena u svojevrsnu reviju vodećeg dvorskog istoričara i propisivača oficijelnih „istorijskih istina“ – navodi Radović.
Prema njegovim riječima „darodavac se potrudio da provokaciju pretvori u klasičnu drskost”, a poklon u vidu publicističkog pamfleta Slobodana Boba Čukića „Početak srpske okupacije – komitska borba i narodna golgota 1918-1920“, ocjenjuje kao “pokušaj kontaminacije umova pljevaljskih učenika”.
– Ponešen ambicijom da prve poslijeratne godine u Crnoj Gori predstavi kao epohu tobožnjeg srpskog divljanja nad narodom u Crnoj Gori, Čukić je na naslovnoj strani svoje (i ničije) knjige podmetnuo fotografiju koja je nastala 1913. godine, nakon velike epopeje crnogorske vojske nad Skadrom, a na kojoj se vidi kako majka i sin stoje nad grobom svog supruga, odnosno oca – fotografiju koja je objavljena čak i u čuvenom francuskom nedjeljniku „L’ILLUSTRATION“, 17. maja 1913. godine – komentriše Radović.
To što je izostala reakcija prisutnih prosvetnih radnika na “sadržaj poklona” Radovića ne čudi s obzirom da je, kako kaže, brižljivo izvršena selekcija nastavničkog i upravljačkog kadra u crnogorskom školstvu onemogućila i pedagošku reakciju na ovaj “nepristojni poklon”.
-Tome svjedoči i nepodnošljiva doza snishodljivosti i oduševljenja kod „poklonoprimaca“, koji su, jednostavno, ovom poklonu morali da „pogledaju u zube“- naglašava Radović.
Radović podsjeća da je pri osnivanju 1901. godine pljevaljska Gimnazija nosila zvanični naziv “Srpska Gimnazija u Pljevljima.
-Ono što moram pomenuti jeste i skorašnja, kovidom sputana, ali itekako upečatljiva manifestacija, upriličena povodom 119 godina od osnivanja Gimnazije „Tanasije Pejatović“. Prosto je neprihvatljivo da u zvaničnom izvještaju koji je objavljen na sajtu Gimnazije, niti jednim slovom nije pomenuta istorijska činjenica da je, tog veselog 18.11.1901. godine – datuma koji je čak i „zanjihao Fukoovo klatno“, gimnazija ponijela zvanični naziv „Srpska gimnazija u Pljevljima“, da je to njen prvi i zvanični naziv, kao i da je, u tom trenutku, predstavljala jednu od četiri srpske gimnazije na teritoriji Osmanskog carstva; uz carigradsku, solunsku i srpsku gimnaziju u Skoplju – što je, složićemo se, fakat koji služi na ponos naše varoši. Kada se apstrahuje jedna takva elementarna istorijska činjenica, kako onda očekivati lament nad, neobično značajnim, prosvjetiteljskim djelom velikog Tanasija Pejatovića i njegovih savremenika, koji je bio neizostavno skopčan sa pokretom nacionalnog oslobođenja i kulturne (re)emancipacije srpskog naroda – zaključuje Radović.
Podsjetimo i na istorijsku činjenicu da je ideju o osnivanju gimnazije 1898. godine iznio iguman Manastira Sveta Trojica: „Mi smo na pragu propasti, pisao je on, ako se ovde u Pljevljima ne otvori gimnazija i trgovačka škola, a tako i učitelji osnovnih škola ako se ne budu najljubaznije sa svima ponašali… Pljevlja su vrata austrijske propagande, pohitajmo da vrata podupremo“.
Podsjetimo i da su nakon oslobođenja od tursko-austrougraske okupacije 27.10. 1912. godine Pljevlja pripala Kraljevini Srbiji, a 22.11.1913. godine pripojena su Crnoj Gori. Tada Gimnazija prelazi u nadležnost Kraljevine Crne Gore i dobija zvaničan naziv Kraljevska crnogorska državna gimnazija. U nadležnost Ministarstva prosvjete Crne Gore Gimnazija dolai tek posle Drugog svjetskog rata. Crna Gora je definisana kao građanska i multietnička zajednica, tj. zemlja u kojoj po rezultatima zvaničnog popisa stanovništva, nijedna etnička, vjerska (79,08 odsto pravoslavaca) ili jezička grupa (67,52 odsto stanovnika govori srpskim jezikom) nema većinu u odnosu na ukupno stanovništvo zemlje pa se može smatrati da je sastavljena od nacionalnih manjina, te niko nema pravo da ugrožava bilo čije kulturno i istorijsko nasleđe.
Bajčetić: Ove knjige će se osjećati u našoj biblioteci veoma dobro?
Istorijska izdanja „Pobjede“, ukupno 160 knjiga, podijeljeno je bibiliotekama pljevaljskih obrazovnih ustanova. Četrnaest osnovih i dvije srednje škole iz našeg grada dobile su po deset “Pobjedinih” knjiga, a podjela je upriličena u svečanoj sali Gimnazije “Tanasije Pejatović” 19. novembra. Od glavnog pokrovitelja akcije Rudnika uglja Pljevlja nismo dobili odovor na pitanje koliko je novca opredijeljeno za ovu namjenu, a iz “Pobjede” su nam kazali da je maloprodajna vrijednost knjiga podijeljenih našim bibliotekama 3.872 evra.
Riječ je o izdanjima “Pobjede” koja su objavljena u poslednje dvije godine i to: „Crnogorska istorija“ autora Živka Andrijaševića, izdanje u dva toma ,,Vijek Crne Gore 1918 – 2018”, kroz 2 knjige: “Sto ličnosti 1918-2018” i “Sto događaja 1918-2018” autora Živka Andrijaševića i Milana Šćekića, kao i „WERK – austrougarske tvrđave u Crnoj Gori“ autora Radojice Pavićevića, „Početak srpske okupacije“ autora Slobodana Boba Čukića, biografiju „Tito“ autora Džaspera Ridlija…
Direktorica službe marketinga „Pobjede” Željka Radulović istakla je da je riječ „o nagrađivanim izdanjima i djelima koja predstavljaju veliki iskorak u domaćoj istoriografiji“ i koja su „prvoklasno su edukativno štivo za mlađe generacije“. Inače, sve škole na sjeveru Crne Gore dobile su isti “poklon”.
-Došli smo do zaključka da je obrazovanje i popularizacija čitanja među najmlađima ono što je suština, a zbog bogate izdavačke djelatnosti prošle godine došli smo na ideju, u saradnji sa sponzorima bez kojih ovo ne bi bilo moguće, da svim školama na sjeveru podjelimo po deset knjiga vrijednih istorijskih izdanja. Odlučili smo se za sjever Crne Gore, jer je procjena da je na sjeveru bibliotečki fond na žalost, najsiromašniji i da je najveća potreba da obogaćujemo fond biblioteka upravo po školama na sjeveru Crne Gore – kazala je Radulović, koja je napomenula da je za “Crnogorsku istoriju” Živko Andrijašević dobio najveće državno priznanje Trinestojulsku nagradu, te da je knjiga predena i na engleski jezik “ne bi li tu svijest o istoriji Crne Gore širili i van teritorije države”.
Direktorica Gimnazije “Tanasije Pejatović” Ljiljana Bajčetić kazala je da je knjiga u Pljevljima uvijek bila vrijedan i cjenjen poklon i da Pljevljaci imaju dugu tradiciju čitalačke kulture, tako da će veoma dobro znati vrijednost poklona koji su dobili. Iako je profesor istorije Bajčetić nije komentarisala “sadržaj poklona”, a i ostali predstavnici škola ćutke su primili “Pobjedina” izdanja.
Ipak, Bajčetić se osvrnula se na “Pobjedine” procjene da je “bibliotečki fond na sjeveru najsiromašniji”, te istakla da ne bi govorila o drugim gradovima jer nema podatke, ali da je knjiga u Pljevljima uvijek bila veoma poštovana, cjenjena, te da je kultura našeg grada na nivou koji prevazilazi i veličinu i broj stanovnika.
-Naša gradska biblioteka je jedna od najbolje opremljenih u Crnoj Gori i broj onih onih koji dolaze u gradsku biblioteku je takođe vrlo impresivan. Biblioteka Gimnazije ima oko 20.000 knjiga koje je čine jednom od najopremljenijih ne samo učeničkih, đačkih biblioteka već uopšte biblioteka. Knjige ovdje stanuju odavno, knjiga se ovdje cjeni odavno i mi koji čitamo knjige znamo šta znači vrijednost poklona koji smo danas dobili. Ove knjige će se osjećati u našoj biblioteci veoma dobro i njih će čitati i nastavnici i učenici ove škole – kazala je direktorica Bajčetić, koja je izrazila nadu da će saradnja sa „Pobjedom“ biti nastavljena i da će se ovim primjerom voditi i neke druge kompanije.
Dijana Gomilanović, inače odbornica pljevaljskog DPS-a, u ime Informativne službe Rudnik uglja koji je finansirao podjelu knjiga, istakla je da su kao društveno-odgovorna kompanija podržali aktivnosti promocije obrazovanja i očuvanja crnogorske istorije, kulturnog i istorijskog nasleđa među najmlađim naraštajima.
– Vjerujemo da će današnja donacija obogatiti fondove školskih biblioteka, a takođe i unaprijediti znanje mlađih naraštaja o bitnom istorijskom naslijeđu Crne Gore – kazala je Gomilanović.
